Een van de grootste online diensten ter wereld heeft aangekondigd de stap naar de beurs te gaan maken. Vanaf 3 april zal de Zweedse muziekstreamingdienst Spotify officieel genoteerd zijn aan de New York Stock Exchange onder de naam SPOT. Naar verwachting zal het digitale platform een waarde bereiken van zo'n € 16,25 miljard. Maar daarvoor moet het investeerders wel zien te overtuigen van het bedrijfsmodel.
In het verleden draaide een economie simpelweg op bedrijven die aan klanten producten of diensten aanboden. Vandaag de dag zijn de marges voor verkopers en dienstverleners in de meeste sectoren echter laag. Traditionele bedrijfsmodellen leveren nog maar weinig waarde op. In plaats daarvan zijn er bedrijven als Google, Facebook, Uber en Amazon. Zij bedenken nieuwe manieren om winst te maken en geven vorm aan de nieuwe platformeconomie.
Dat is een uitgebreid digitaal systeem dat cloud computing, big data en mobiele apps met elkaar verbindt. Hieronder vallen maaltijdbezorgdiensten zoals Deliveroo, videostreamingsdiensten als YouTube en taxi-apps zoals Uber en Lyft. Deze platforms hebben iets belangrijks gemeen: ze creëren digitale marktplaatsen waar gebruikers met elkaar in contact komen en maken transacties mogelijk die anders niet zouden hebben plaatsgevonden.
De afgelopen decennia hebben we een snelle groei gezien van het aantal bedrijven dat winst maakt met het bouwen van platforms, in plaats van zelf producten of diensten aan te bieden. Volgens internationaal zakelijk dienstverlener Accenture heeft de platformeconomie een wereldwijde marktkapitalisatie van $ 2,6 biljoen bereikt en zullen dit soort bedrijven in 2020 een kwart uitmaken van de wereldeconomie. Maar hoewel er op zulke platforms enorm veel transacties plaatsvinden, is het niet altijd even makkelijk om er winst mee te maken.
Als Spotify beursgenoteerd is, moet het bedrijf aan investeerders uitleggen hoe het van plan is om winst te gaan maken. In 2017 groeide de omzet van het bedrijf met 39% tot € 4,1 miljard. Vanwege de hoge bedrijfslasten maakte het bedrijf echter toch een verlies van € 1,22 miljard. Als u geen duidelijk beeld heeft van hoe u winst gaat maken, heeft u het als bedrijf moeilijk op de aandelenmarkt. Denk ook maar eens aan de beursgang van Snap, de makers van Snapchat.
De voorbeelden van Spotify en Snap laten zien dat het enorm kostbaar kan zijn om een platform in de lucht te houden. De meeste platforms kiezen voor een verdienmodel waarbij ze via abonnementen een deel ontvangen van de opbrengst van iedere verkoop via het platform. Uber strijkt bijvoorbeeld een variabel percentage van gemiddeld 20% van de transactie op. Airbnb brengt bij gasten 5 tot 15% aan servicekosten in rekening, plus belasting. Platforms als de App Store van Apple, Google Play en Amazon baseren hun verdienmodel ook op transactiekosten, maar op een iets andere manier: hun omzet wordt bepaald door het omzetvolume op hun platform.
Abonnementdiensten worden in de platformeconomie steeds populairder. Netflix heeft wereldwijd 118 miljoen abonnees die iedere maand € 10,99 betalen. Platforms bieden vaak een gratis dienst aan, met de optie om te upgraden naar een premium versie. Dropbox heeft 500 miljoen gebruikers, maar slechts 2% is betaald abonnee. Daarentegen heeft Spotify slechts 159 miljoen gebruikers, waarvan maar liefst 44% (dus in totaal 71 miljoen gebruikers) de maandelijkse abonnementskosten betaalt. Platforms hoeven niet volledig gebaseerd te zijn op abonnementen of transacties. Steeds meer bedrijven proberen de twee verdienmodellen namelijk te combineren.
In november 2017 kondigde de maaltijdbezorgdienst Deliveroo aan dat ze een abonnementsdienst zouden gaan lanceren. Voorheen rekende het platform altijd € 2,85 aan kosten per bezorging. Ze besloten echter een abonnement van € 9,50 per maand te introduceren waarmee mensen onbeperkt gratis konden bestellen. De marges voor iedere afzonderlijke bestelling worden daardoor kleiner, maar gebruikers bestellen vaker. Uiteindelijk zorgt dit dus wel voor een groter transactievolume op het platform.
